Czyste powietrze to dobro wspólne, o które każdy z nas powinien dbać. Warto wiedzieć, że szkodliwy wpływ na zdrowie mają zanieczyszczenia gazowe, takie jak tlenek węgla (CO) dwutlenek siarki (SO2), dwutlenek azotu (NO2), a także pył zawieszony PM10, PM2,5, zawierający substancje toksyczne takie jak benzo(a)piren, metale ciężkie, dioksyny i furany.
Pamiętajmy, że zanieczyszczenie powietrza przyczynia się m.in. do:
- chorób układu oddechowego: astmy, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, raka płuc
- chorób układu nerwowego: udaru mózgu, choroby Alzheimera, problemów z pamięcią i koncentracją, depresji
- chorób układu krwionośnego: zawału serca, niedokrwienia serca, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienia tętniczego
Przypominamy, że na terenie województwa małopolskiego od 1 lipca 2017 roku nie wolno spalać mułów, flotów i miałów węglowych (węgla o zawartości ziaren 0-3 mm powyżej 15%) oraz drewna i biomasy o wilgotności powyżej 20%. Drewno przed spaleniem powinno być sezonowane co najmniej 2 lata. Ponadto obowiązuje bezwzględny zakaz spalania odpadów.
Nie przegap terminów! Zgodnie z Uchwałą Nr LIX/842/22 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 września 2022 r.:
- do końca kwietnia 2024 roku konieczna jest wymiana kotłów na węgiel, drewno, które nie spełniają wymagań w zakresie sprawności cieplnej i emisji zanieczyszczeń określonych dla klasy 3, 4 lub 5 wg normy PN-EN 303-5:2012;
- do końca 2026 roku konieczna jest wymiana kotłów, które spełniają wymagania w zakresie sprawności cieplnej i emisji zanieczyszczeń określonych dla klasy 3 lub 4 wg normy PN-EN 303-5:2012;
- kotły spełniające wymagania klasy 5 wg normy PN-EN 303-5:2012, które były eksploatowane przed 1 lipca 2017 roku, mogą być użytkowane do końca swojej żywotności;
Od 1 lipca 2017 roku nowo instalowane kominki (również tzw. ogrzewacze pomieszczeń, piece kaflowe, kozy) muszą spełniać wymagania ekoprojektu. Od 1 stycznia 2023 roku, będzie można używać tylko kominków, które spełniają wymagania ekoprojektu lub kominków, których sprawność cieplna wynosi co najmniej 80 %. Kominki, które nie spełniają w/w wymogów od 2023 roku będą musiały zostać wymienione lub wyposażone w urządzenie redukujące emisję pyłu do poziomu zgodnego w wymaganiami ekoprojektu.
Całość ustaleń Uchwały Nr LIX/842/22 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 września 2022 r. w sprawie zmiany uchwały Nr XXXII/452/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 stycznia 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw można znaleźć pod linkiem: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/WDU_K/2022/6497/akt.pdf
Monitorujemy czystość powietrza w naszej gminie
Gmina Zembrzyce zamontowała i uruchomiła 5 czujników do badania jakości powietrza zlokalizowanych w następujących miejscach:
- Zembrzyce - Rynek,
- Zembrzyce - „ul. Ks. Kobyłeckiego”
- Marcówka - Szkoła Podstawowa
- Tarnawa Dolna - Zespół Szkół
- Śleszowice – Szkoła Podstawowa
System pozwala na monitorowanie, przetwarzanie i interpretowanie danych w czasie rzeczywistym. Urządzenia mierzą poziom stężenia pyłów zawieszonych PM2.5 oraz PM10, temperaturę powietrza, ciśnienie atmosferyczne oraz wilgotność powietrza. W oparciu o te dane, na mapie online (https://map.airly.eu) pojawia się m.in. informacja o jakości powietrza. Dzięki wdrożonemu systemowi istnieje również możliwość sprawdzenia prognozy jakości powietrza na najbliższe 24 godziny.
Właściciele smartfonów mają możliwość zainstalować na swoich urządzeniach aplikacje obrazujące jakość powietrza ze stron internetowych:
Aplikacja Airly na IOS : https://itunes.apple.com/us/app/airly/id1283400152
Aplikacja Airly na Androida : https://play.google.com/store/apps/details?id=eu.airly.android
Również ważną role edukacyjną pełnią zakupione przez Gminę Zembrzyce jak też otrzymane od Województwa Małopolskiego oczyszczacze powietrza zlokalizowane w oddziałach przedszkolnych na terenie Gminy Zembrzyce. Gmina w ostatnich latach wykonała szereg inwestycji, dzięki którym znacznie zmniejszona została emisja zanieczyszczeń do powietrza z budynków użyteczności publicznej.
Inwestycje Gminy Zembrzyce w zakresie poprawy jakości powietrza:
- termomodernizacja budynków Zespołu Szkół w Zembrzycach
- termomodernizacja i zmiana źródła ciepła z kotła węglowego na kocioł gazowy w budynku Urzędu Gminy, Przychodni Zdrowia w Zembrzycach i Pawilonu Sportowego w Zembrzycach
Gmina Zembrzyce, by uzyskać poprawę jakości powietrza dąży przede wszystkim do wymiany użytkowanych niesprawnych kotłów tzw. „kopciuchów” na proekologiczne źródła ciepła. Obszar ten obecnie stanowi priorytet podejmowanych działań w walce z niską emisją.
Dotacje na wymianę kotłów na proekologiczne
Podejmowane są stale działania mające na celu poprawę jakości powietrza. Wójt Gminy Zembrzyce od 2016 roku ogłasza nabór wniosków o udzielenie dotacji celowej na dofinansowanie inwestycji związanych ze zmianą systemu ogrzewania na proekologiczny.
- w 2016 r. zlikwidowano 11 niskosprawnych kotłów/pieców, udzielono wsparcia w łącznej kwocie: 94.500,00 zł (budżet Gminy: 33.000,00 zł, WFOŚiGW w Krakowie: 61.500,00 zł)
- w 2017 r. zlikwidowano 56 miskosprawnych kotłów/pieców, udzielono wsparcia w łącznej kwocie: 432.000 zł (budżet Gminy: 195.566,43 zł, WFOŚiGW w Krakowie: 236.433,57 zł)
- w 2018 r. zlikwidowano 41 niskosprawnych kotłów/pieców, udzielono wsparcia w łącznej kwocie: 185.000,00 zł (budżet Gminy: 185.000,00 zł)
- w 2019 r. zlikwidowano 37 niskosprawnych kotłów/pieców, udzielono wsparcia w łącznej kwocie: 185.000,00 zł (budżet Gminy: 185.000,00 zł)
- w 2020 r. zlikwidowano 40 niskosprawnych kotłów/pieców, udzielono wsparcia w łącznej kwocie: 200.000,00 zł (budżet Gminy: 200.000,00 zł)
- w 2021 r. zlikwidowano 36 niskosprawnych kotłów/pieców, udzielono wsparcia w łącznej kwocie: 190.000,00 zł
- w 2022 r. zlikwidowano 37 niskosprawnych kotłów/pieców, udzielono wsparcia w łącznej kwocie: 84.000 zł
Program Czyste Powietrze
Uruchomiony został także ogólnopolski program „Czyste Powietrze”, w którym można ubiegać się o dofinansowanie m.in. do wymiany starych kotłów na nowe, spełniające wymagane normy. Szczegóły dotyczące w/w programu dostępne są na stronie internetowej: http://czystepowietrze.gov.pl/.
W Urzędzie Gminy Zembrzyce na mocy zawartego Porozumienia z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie z dniem 25 czerwca 2021 r. uruchomiony został Punkt Konsultacyjny rządowego Programu Priorytetowego „Czyste Powietrze”
Punkt obsługi Programu "Czyste Powietrze" przyjmuje interesantów w Urzędzie Gminy Zembrzyce w pokoju nr 15 - po wcześniejszym uzgodnieniu godziny - telefon: 33 874 61 69:
- w poniedziałek i wtorek w godzinach 8:00 – 11:00
- środy w godzinach 12:00 - 16:00.
Konsultacje telefoniczne w zakresie Programu ,,Czyste Powietrze’’ udzielane są co dzień pod numerem telefonu: 33 874 61 69 - w godzinach pracy Urzędu Gminy Zembrzyce.
Nie czekaj do ostatniej chwili! Już teraz wymień swój kocioł korzystając z dostępnych źródeł dofinansowania i żyj wygodnie!
CENTRALNA EWIDENCJA EMISYJNOŚCI BUDYNKÓW (CEEB)
Już 1 lipca 2021 r. rozpoczął się proces składania deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, który ma na celu zebranie wszystkich danych dotyczących źródeł ciepła i spalania paliw w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych. Każdy budynek, który posiada źródło ciepła lub spalania paliw do 1 MW należy zgłosić wypełniając odpowiednią deklarację.
W dniu 1 stycznia 2021r. weszła w życie ustawa z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2127). Ustawa w art. 27 g przewiduje utworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB), która ma służyć do zidentyfikowania źródeł emisji z budynków. Zgromadzone w CEEB jednolite w skali całego kraju dane na temat budynków i pochodzących z nich źródeł emisji będzie stanowiło narzędzie do walki ze smogiem i poprawy jakości powietrza.
Każdy Właściciel lub Zarządca budynku ma obowiązek złożenia deklaracji do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) dotyczących źródeł ciepła i spalania paliw. Jeżeli Twój budynek posiada źródło ciepła i spalania paliw zainstalowane przed 1 lipca 2021r. na złożenie deklaracji masz 12 miesięcy. Jeżeli źródło ciepła lub spalania paliw zostanie zainstalowane po 1 lipca 2021r. deklarację musisz złożyć w terminie 14 dni.
Deklaracje można złożyć:
- w formie elektronicznej - poprzez stronę: www.zone.gunb.gov.pl z wykorzystaniem profilu zaufanego, podpisu kwalifikowanego lub e-dowodu;
- w formie papierowej - do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego dla lokalizacji lokalu/budynku (w przypadku terenu Gminy Zembrzyce – do Wójta Gminy Zembrzyce, siedziba: 34-210 Zembrzyce 540)
Więcej informacji oraz formularz deklaracji (wraz z przykładowo wypełnioną deklaracją) można znaleźć na stronie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego:
https://www.gunb.gov.pl/strona/centralna-ewidencja-emisyjnosci-budynkow
Z uwagi na obowiązek sporządzenia gminnej inwentaryzacji źródeł ciepła tut. Urząd zwraca się z uprzejmą prośbą o jak najszybsze składanie deklaracji.
Przepisy wprowadzające obowiązek złożenia deklaracji zostały wzmocnione przepisami sankcyjnymi, uwzględniającymi jednocześnie instytucję czynnego żalu. W art. 27h ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków wprowadza się sankcje karne, które mogą być nakładane w przypadku niezłożenia w ustawowym terminie ww. deklaracji.
Za brak złożenia deklaracji będzie grozić grzywna, która jest wymierzana na zasadach ogólnych kodeksu wykroczeń.
